Uitgeverstaal verklaard
Uitgeverijen hanteren een specifieke terminologie die voor aspirant auteurs en andere betrokkenen soms onduidelijk kan zijn. Om het proces transparanter te maken, bieden we hier een overzicht van veelgebruikte begrippen binnen de uitgeefwereld, met een korte toelichting per term.
De onderwerpen zijn weergegeven in een zogeheten Uitklap en zeker nog niet compleet. Waar nieuwe terminologie zich aandient zal ik de lijst aanpassen. Een aantal begrippen heb ik reeds overzichtelijk verdeeld over de twee kolommen.
Manuscriptbeoordeling
De Uitgever of eindredacteur moet regelmatig systematisch teksten redigeren. Doet deze dat niet vakkundig, dan ontsnappen er beslist fouten en onvolkomenheden aan de aandacht.
Voor een systematische redactie van tekst is een tekstbeoordelings-model onontbeerlijk. Een model dat zijn waarde inmiddels bewezen heeft, is het RED-model, waarbij 'RED' staat voor Redactie, maar zeker ook voor de drie pijlers waarop het model is gebaseerd: Regels, Eenheid en Doelgroep.
Manuscriptbeoordeling is daarbinnen het proces waarbij een uitgever of redacteur een ingediend manuscript beoordeelt op:
- Kwaliteit
- Stijl
- Originaliteit
- Commerciële haalbaarheid
Leesrapport
Het leesrapport is een feitelijk verslag waarin de sterke en zwakke punten van een manuscript worden besproken. Dit helpt zowel de auteur als de uitgever bij het bepalen van verdere vervolgstappen.
Punten die in het rapport naar voren kunnen komen zijn bijvoorbeeld:
- Titel, het genre, en de doelgroep
- Samenvatting, eerste indruk, schrijfstijl en leesbaarheid
Redactie
Het bewerken van een manuscript om taal, structuur en stijl te verbeteren.
Dit kan variëren van een lichte tekstcorrectie tot diepgaande inhoudelijke revisies.
Proefdruk
De proefdruk is een testversie van een boek.
Dit wordt gebruikt om eventuele fouten of opmaakproblemen te signaleren voordat het definitief wordt gedrukt.
ISBN
Een uniek identificatienummer dat wordt toegekend aan een boek, waardoor het wereldwijd vindbaar en verhandelbaar is.
ISBN staat voor (International Standard Book Number)
Opmaak en vormgeving
Opmaak en vormgeving staat voor het proces van het visueel en typografisch vormgeven van een boek, inclusief lay-out, lettertype en coverontwerp.
Drukklaar bestand
Is het definitief document dat gereed is om naar de drukker te sturen. Drukklaar wil zeggen dat onder andere de juiste software is gebruikt en voor het overige onder andere.
- aan CMYk instellingen in plaats van RGB is gedacht
- dat de correcte afmeting is aangegeven
- een resolutie van 300 dpi is gebruikt
Distributie
Het proces van het beschikbaar maken van een boek bij boekhandels, online winkels en bibliotheken.
Royalty's
is de vergoeding die een auteur ontvangt per verkocht exemplaar, vaak berekend als een percentage van de verkoopprijs.
Auteurscontract
is een juridische overeenkomst tussen de auteur en de uitgever waarin afspraken worden vastgelegd over rechten, verplichtingen en vergoedingen.
Zelfpublicatie
is het proces waarbij een auteur ervoor kiest om zijn of haar boek zonder tussenkomst van een traditionele uitgever uit te geven.
NUR-code
staat voor (Nederlandstalige - Uniforme - Rubrieksindeling) en is een code die aangeeft onder welke categorie een boek valt en belangrijk is voor boekhandelaren en bibliotheken.
Fonds
Het totaal van de boeken die een uitgeverij uitgeeft en onder zijn naam op de markt brengt.
Flaptekst
De korte beschrijving van een boek die op de achterflap of binnenflap van de cover staat en bedoeld is om potentiële lezers te overtuigen.
Marketing en Promotie
Alle activiteiten die bijdragen aan de zichtbaarheid en verkoop van een boek, zoals recensies, interviews, boekpresentaties en online campagnes.